Szemiot (Szemet) Wojciech h. Łabędź odmieniony (zm. 1581), ciwun Małych Dyrwian, wojski żmudzki.
Był synem pochodzącego z młodszej gałęzi Szemiotów Jana Juriewicza (zm. po r. 1565), bojarzyna pow. wołkowyskiego i dworzanina hospodarskiego (1542), który w sierpniu 1565 w ramach «pocztów panięcych» wystawił dwa konie na wojnę z Moskwą, oraz kniaźny Barbary, córki Jakuba Świrskiego. Miał braci Jana i Marcina.
Wyprawiony zapewne przez ojca, S. od maja do lipca 1536 uczestniczył z czterokonnym pocztem w wojnie z Moskwą. Swój awans w hierarchii społecznej W. Ks. Lit. zawdzięczał korzystnemu małżeństwu z Dorotą, córką ciwuna wileńskiego Andrzeja Zawiszy i Barbary, pochodzącej z możnowładczego rodu Kieżgajłów. Bracia Doroty, Jan i Melchior Zawiszowie, oraz jej bracia cioteczni, Malcher (zm. 1570, zob.) i Stanisław (zm. 1590, zob.) Szemiotowie, synowie Anny z Kieżgajłów Stanisławowej Szemetowiczowej, pretendowali do rozległego latyfundium Kieżgajłów. Wkrótce po śmierci teściowej S. zawarł 27 VIII 1550 w Żejmach ugodę ze szwagrami o posag swej żony, potwierdzając wypłatę 240 kop gr lit., stanowiących równowartość jednej ósmej jej ojcowizny. Po rychłej śmierci szwagra, Jana Zawiszy (zm. 1557) S. i jego dzieci uzyskali m.in. dobra Bołtmiszki na Żmudzi oraz Dziewiałtów z Miłoszunami w pow. wiłkomierskim.
Już 7 V 1558 pełnił S. ważny na Żmudzi urząd ciwuna Małych Dyrwian. Z tego tytułu kancelaria lit. wysłała do niego 14 V 1561 i 24 VII 1562 wezwania, aby na czele szlachty włości dyrwiańskiej wyruszył pod dowództwem kaszt. trockiego i hetmana dwornego Hrehorego Chodkiewicza na wojnę z Moskwą. Dn. 26 X 1565 wezwano go na sejm lit. t.r., zwołany do Wilna po św. Marcinie. W październiku 1567 przyprowadził S. do obozu wojskowego pod Radoszkowicami poczet zbrojny na wojnę z Moskwą, liczący szesnastu jezdnych (dwunastu wyekwipowanych po husarsku, a czterech po kozacku) i sześciu pieszych, co pozwala oszacować ludność w jego dobrach na ok. 1100 poddanych. Politycznie S. związany był z Chodkiewiczami, których przedstawiciele sprawowali wówczas urząd star. żmudzkiego. Zapewne dzięki poparciu Jana Chodkiewicza otrzymał pod koniec panowania Zygmunta Augusta urząd wojskiego żmudzkiego. Z tytułem wojskiego wystąpił już 20 I 1573, choć przywilej po poprzedniku, Sebastianie Mikołajewiczu Kęsztorcie, uzyskał dopiero 12 V 1579 od Stefana Batorego.
W wyniku przeprowadzonego z braćmi podziału majątku otrzymał S. część majętności Jaszuny, zwaną też Mereczem (nad rzeką Merecz) z Deksnianami (pow. wileński). W r. 1567 posiadał ponadto Żagory z dworcem Żorany, Bołtmiszki z dworcem Kryżowa na Żmudzi oraz Biesiady i Zazierje (Zaozierze) z dannikami na Rusi. Dn. 31 I 1570 ustąpił synowi Malcherowi (zm. 1594, zob.) poł. dóbr Biesiady jako oprawę posagu synowej. Stopniowo wykupił od braci pozostałe części Jaszun i na początku r. 1573 sprzedał je woj. wileńskiemu i kanclerzowi lit. Mikołajowi Radziwiłłowi «Rudemu» za 1 tys. kop gr lit. Z powodu podeszłego wieku scedował 20 I 1580 ciwuństwo dyrwiańskie na rzecz syna, Malchera. Wg archiwum rodzinnego S. zmarł 18 X 1581.
S. był dwukrotnie żonaty. Z pierwszą żoną, Dorotą Zawiszanką, miał syna Malchera i córkę Barbarę (zm. po r. 1581), zamężną za woj. smoleńskim Piotrem Mikołajewiczem Dorohostajskim. Po raz drugi poślubił, zapewne w styczniu 1561, Jadwigę, córkę woj. podlaskiego Mikołaja Paca (zob.), wdowę po ciwunie użwenckim Mikołaju Syrewiczu (Sierowiczu), której 9 I t.r. zapisał 400 kop gr lit. z tytułu wiana na Jaszunach i Wołoknikach. Prawdopodobnie wniosła mu ona dobra Żagory na Żmudzi, na których miała zapisane 1 tys. kop gr lit. Po śmierci S-a Jadwiga wyszła za mąż po raz trzeci, za Jana Umiastowskiego.
S. przeszedł zapewne na protestantyzm; świadczą o tym wyznanie i koneksje rodzinne jego dzieci oraz wnuków.
Boniecki, Poczet rodów, s. 344–5; Kojałowicz, Compendium, s. 129; Niesiecki; Urzędnicy, X; Żychliński, XII 297; – Buszyński I., Kroże, ich przeszłość i stan obecny, Wil. 1872 s. 29, 72–3; tenże, Opisanie historyczno-statystyczne powiatu rossieńskiego guberni kowieńskiej, Wil. 1874 s. 83; Grużewski B., Kościół ewangelicko-reformowany w Kielmach, W. 1912; Lappo I. I., Velikoe Knjažestvo Litovskoe za vremja ot zaklučenija lublinskoj unii do smerti Stefana Batorija (1569–1586), Pet. 1901; Lubavskij M., Litovsko-russkij sejm, Moskva 1900; Pietkiewicz K., Kieżgajłowie i ich latyfundium do połowy XVI wieku, P. 1982 s. 94, 105–6, tabl. III, IV (geneal. Zawiszów i Szemetów); Saviščevas E., Žemaitijos savivalda ir valdžios elitas 1409–1566 metais, Vilnius 2010; Wolff J., Pacowie, Pet. 1885 s. 41–2; – Akty Vil. Archeogr. Kom., XXIV, XXV; Lietuvos Metrika, Vilnius 2001 t. 531, 1996 t. 564; Mietryka Vjalikaha Knjastva Litoŭskaha, Minsk 2008 t. 70; Opis dokumentov vilenskago Central’nago Archiva drevnich aktovych knig, Vil’na 1913 X 34; Pamjatniki istorii Vostočnoj Evropy, Wyd. M. M. Krom, Moskva –W. 2002 VI 183; Russkaja Istoričeskaja Biblioteka, Petrograd 1915 XXXIII kol. 249, 1257; – AGAD: Arch. Radziwiłłów, Dz. V nr 15731, Dz. XXIII teka 147 (Dolatycze i Wsielub) plik 16 s. 65, 96; B. Czart.: rkp. 1352 (Herbarz lit. W. Kojałowicza) s. 310; B. Narod.: rkp. 8332 k. 31–2; Nacyjanal’ny histaryčny archiŭ Belarusi w Mińsku: F. 694 op. 5 nr 2 k. 3–6, nr 44 k. 1–2; Rossijskij gosudarstvennyj archiv drevnich aktov w Moskwie: F. 389 (Metryka Lit.) nr 64 k. 106, nr 66 k. 21–1v, nr 67 k. 116v–17, nr 256 k. 678, F. 1473 op. 1 nr 671, 673–7, 679, 680, 682, 684–6, 689, 690 k. 1–3v.
Henryk Lulewicz